Περί φεστιβαλικών ανατάσεων/εντάσεων και άλλων τινών.

Όλοι ανεξαιρέτως ζηλεύετε το επάγγελμα αυτών που αφοσιώνονται ολημερίς και οληνυχτίς στη θέαση και την αποτίμηση της ανθρώπινης δημιουργίας. Όλοι σχεδόν θα θέλατε διακαώς να είσασταν εσείς στη θέση όσων δείχνουν το δρόμο στις μάζες και ορίζουν το ρεπερτόριο της βραδυνής τους εξόδου. Κάνω λάθος; Η λέξη «κριτικός» όμως εξακολουθεί να σας φαίνεται άνοστη, αφού κατά βάθος όλοι πιστεύουν ότι το άτομο που φέρει τον παραπάνω τίτλο βρίθει από γεροντοκορίστικο επικριτισμό και βλέμμα περιορισμένης ορατότητας, λόγω των ενοχλητικών παρωπίδων.

Ως ειδικοί μάλιστα, έχουμε ορίσει τις κατηγορίες των κριτικών στις παρακάτω: είναι οι κακιασμένοι, αυτοί που έχουν προηγούμενα ή καλύτερα μυθώδεις προσωπικές έριδες με τους μισούς και παραπάνω συντελεστές ταινιών. Είναι οι πικραμένοι, αυτοί που στα νιάτα τους ονειρεύτηκαν να καθίσουν στην καρέκλα του σκηνοθέτη, αλλά δεν τα κατάφεραν. Είναι οι πουλημένοι, εκείνοι που στηρίζουν τη βιομηχανία του θεάματος για να τους στηρίζει και αυτή. Τέλος, είναι και οι καλύτεροι απ’ όλους: οι ιδεαλιστές. Αυτοί κρατάνε τη φλόγα της τέχνης ζωντανή, έχουν ένα καλό λόγο για κάθε κουλτουριάρικη παραγωγή, πόσο μάλλον αν έχει και ένα κοινωνικό δίδαγμα για τους θεατές.

Αρρωστημένοι διαχωρισμοί. Ειδικά αυτοί του τελευταίου επιπέδου. Που την είδατε την τέχνη; Γίνεται κάτι για την τέχνη τελικά; It’s all about money, αν δεν το είχατε καταλάβει ακόμη. Για τα λεφτά γίνονται και οι ταινίες κατηγορίας art cinema, οι εναλλακτικές ταινίες, οι περισσότερες ταινίες. Όλοι προσπαθούν να βρουν κοινό για διάφορα είδη ταινιών, γιατί και οι διανομείς χρειάζεται να βγάλουν το ψωμί τους. Όπως και οι παραγωγοί. Μήπως όμως και οι νέοι σκηνοθέτες; Δεν αποσκοπούν στη διασημότητα; Και στη συνέχεια στις μεγάλες μαύρες λιμουζίνες ή τις βαθιές γαλάζιες πισίνες;

Καλά, θα μου πείτε, που υπάρχουν και τα φεστιβάλ. Η ώρα των σινεφίλ. Η ώρα της καθαρής τέχνης. Θεέ και κύριε. Το τι ανοησία και ανυπαρξία στόχου υπάρχει στις φεστιβαλικές ταινίες δε λέγεται. Σε βαθμό τέτοιο, που πάντα αναρωτιέμαι ποιοι τις έκαναν και ακόμη περισσότερο ποιοι διάλεξαν να τις τοποθετήσουν ευθαρσώς στο πρόγραμμα του φεστιβάλ τους... βέβαια, δε βάζω μέσα τις ταινίες-κράχτες, αυτές που ούτως ή άλλως όλοι θα δούμε στους μαζικής κουλτούρας κινηματογράφους, ακόμη και όσοι δεν τρέχουμε στα Φεστιβάλ. Όμως οι φεστιβαλικοί οικοδεσπότες μας, δεν είχαν στο νου τους την τέχνη κατά την οργάνωση του φεστιβάλ. Ή τουλάχιστον, σίγουρα αυτή είχε το μικρότερο ποσοστό στην αποτίμησή τους. Οι δημοσιογράφοι και οι κριτικοί καλούνται για να μοχθήσουν για την εξάπλωση κάθε φεστιβάλ, ώστε να το κάνουν γνωστό σε κάθε άκρη του κόσμου, σε κάθε τοπική εφημερίδα. Όχι μόνο αυτό, αλλά μπάινουν και στο απουσιολόγιο σε περίπτωση που βαριούνται να παρακολουθήσουν τις ειδικά οργανωμένες γι’ αυτούς δημοσιογραφικές προβολές. Ταινίες που δεν βλέπονται, ειδικά αν είσαι μόνος και δεν έχεις δίπλα κανέναν να σχολιάζεις την ταινία real-time. Άπειρες ταινίες, προσπαθείς να διαλέξεις και πάντα πέφτεις στις χειρότερες. Ή μήπως όλες είναι το ίδιο ανούσιες; Τελικά το δήθεν της τέχνης είναι άραγε δείκτης της ματαιότητας της ταινιας;

Δεν ξέρω τι προσπαθώ να σας πω ακριβώς. Ίσως να μην πηγαίνετε σε φεστιβάλ. Θα πλήξετε, εκτός αν πηγαίνετε να κάνετε γνωριμίες. Μην προσπαθείτε να μπείτε στην ελίτ των προσκολλημένων στην καθαρή τέχνη. Βρείτε πρώτα ποια είναι αυτή η καθαρή τέχνη, βρείτε αν υπάρχει, βρείτε αν τελοσπάντων είναι κάτι που δε γίνεται μόνο για τα λεφτά. Ψάξτε για ταινίες avant-garde, για ταινίες σχεδόν χειροποίητες, ταινίες που ένας τις συνέλαβε, ένας τις διεκπεραίωσε και ένας προσπαθεί να σας τις προτείνει. Όχι να σας τις πουλήσει. Γιατί τίποτα δεν έδωσε για να τις κάνει, πέρα από τον κόπο και τη φαντασία του και τίποτα δε φιλοδοξεί να πάρει. Τίποτα υλικό όπως και να χει.

Όπως και μην κατακρίνετε τους κριτικούς. Προσπαθούν να προστατέψουν την αισθητική σας. Να προστατέψουν τον πολύτιμο χρόνο και χρήμα σας. Κατά την κρίση τους. Γιατί, αν αυτοί κόντεψαν να αφήσουν την τελευταία τους πνοή στην αίθουσα, γιατί να σας προτείνουν το καταραμένο προϊόν; Πείτε μου έναν καλό λόγο. Αν τελικά δεν συμπίπτουν τα γούστα σας με τα δικά τους, δε φταίνε πάντως αυτοί. Έκαναν ότι καλύτερο μπορούσαν.