Πως μια ταινία από καλή γίνεται ενοχλητική

Το The Last King of Scotland είναι αδιαμφισβήτητα μια καλή ταινία. Η παρθενική εμφάνιση του ντοκυμαντερίστα Kevin McDonald στα μονοπάτια της μυθοπλασίας είναι ένα biopic με στιβαρές ερμηνείες που βάζει κάτω ανάλογες προσπάθειες από maitre του είδους.

Την ταινία την πρωτοείδα σε αγγλικό έδαφος, υπό τη συνοδεία επευφημιών (γιατί αν ο παπάς δεν ευλογήσει τα γένια του...) στο 50^th London Film Festival. Λόγω του γενικού ενθουσιασμού, της καλλιτεχνικής αρτιότητας, του απρόσκοπτου ρυθμού ή της οσκαρικής ερμηνείας του Whitaker—δε ξέρω πια τι μέτρησε περισσότερο—την έβαλα στην καρδιά μου. Οι μήνες πέρασαν και η ταινία καταδέχτηκε να ενταχθεί στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Λίγοι γνώριζαν περί τίνος πρόκειται, λιγότεροι την εκτίμησαν, όχι πια φανφάρες εδώ, αλλά εγώ θυμόμουν ακόμη τον πρώτο μου ενθουσιασμό και έγραψα κατασταλαγμένα για το ρεαλισμό και την αλήθεια της ταινίας.

Μήνες μετά—και ενώ βρισκόμαστε πλέον στο 2007—ήρθε η ώρα να βγει επιτέλους στις ελληνικές αίθουσες. Η ερμηνεία του Whitaker έχει ήδη μαζέψει βραβεία και την πολυπόθητη υποψηφιότητα της Ακαδημίας, ο McDonald έχει ήδη βραβευτεί για τη σκηνοθεσία του στα British Independent Film Awards και η βαβούρα έχει κοπάσει προ πολλού. Εμείς εδώ, όμως τώρα αρχίσαμε να ασχολούμαστε με την αιμοσταγή φιγούρα του Idi Amin, παλαιού κυβερνήτη της Ουγκάντα.

Την προηγούμενη Πέμπτη, όταν είδα ότι η ταινία άνοιγε επιτέλους, ένιωσα μια κούραση. Ο σαδισμός του Whitaker, η καλοκάγαθη φάτσα του James McAvoy, η ζωντανή φωτογραφία μου έφεραν μια ανεπαίσθητη ζαλάδα. Όλη την εβδομάδα δε με άφησε. Είχα την αίσθηση ότι δεν υπήρχε καμιά νέα αξιόλογη ταινία, εκτός ίσως από το Pan’s Labyrinth. Τόσο καιρό μετά, αποφάσισα ότι το Last King of Scotland θα μπορούσε άνετα να μην είχε ποτέ γυριστεί, όλοι θα ζούσαμε εξίσου όμορφα και χωρίς αυτό. Ποιος ο λόγος τελικά να ανατρέχουμε σε πραγματικά γεγονότα και αποτρόπαιες προσωπικότητες, να τα πασπαλίζουμε με φανταστικές λεπτομέρειες και να τα πλασάρουμε ως μια ακόμη ιστοριούλα μυθοπλασίας; Αλλάζει κάτι σκληρό που βλέπουμε στην οθόνη τη νοοτροπία μας; Αποτρέπει παρόμοια συμβάντα; Μας κάνει έστω και ένα λεπτό να σκεφτούμε τίποτα παραπάνω από «για δες τι συμβαίνει στον κόσμο»; Τουλάχιστον, if we stick to 100% fiction, όπως στο Λαβύρινθο, ούτε εμείς θα ζητάμε ψεύτικα άλλοθι για να δούμε μια ταινία, ούτε κανείς θα μας έχει τάξει τίποτα περισσότερο από ένα bedtime story.